Hapishane ve tımarhane arasında geçen ömrüyle Marquis de Sade bir uyumsuzdu. O bir radikaldi. En ilericinin gidemeyeceği noktaya kadar korkusuzca gitti ve izole oldu toplumdan, tabulardan, değerlerden her şeyden.
O bir korkusuzdu. Herkese ve her şeye saldırmanın bedelini hayatı boyu acı çekerek ödedi. Ama bu acı onun benzersiz kitaplar yazmasını sağladı. Suçu ve kötülüğü her zevkin kaynağı olarak gören yazar, yalnızca doğa yasalarını savunur ve doğaya tapar. Okurun yıllar içinde oluşturduğu duygular, inançlar ve düşünceler dünyasını bir anda yıkar, tuzla buz eder.
“Akademik ve popüler kültürde Sade’ye hayranlık devam ediyor. Roland Barthes, Jacques Lacan, Jacques Derrida ve Michel Foucault gibi üretken Fransız entelektüeller onun çalışmalarını yayınladılar.” (Wikipedia English)
Yapıtlarının çoğunu hapishanede yazdı. O kadar ilericiydi ki hem 1789’da hem de daha sonra Napolyon döneminde zulüm gördü.
Kendi yolunu bir kitabında şöyle anlatır o:
“Bazı kişiler diğerlerine acımasız görünebilir ama bu sadece bir yoldur, daha insancıl olmak ve daha derinden hissetmek adına, kendilerinin bildiği.” (Marquez de Sade: En Çok Kendine Yabancıdır İnsan, Aforizmalar, Aylak Adam Yayınları, 1. Basım: Kasım 2015, sayfa 6)
Bütün değerleri ve inançları sorgulayan bir yalnız filozof Sade. Öldükten sonra oğlu muazzam el yazması yapıtlarını yaktı. Ama yine Sade kalan yapıtlarıyla günümüze kadar ulaştı. Ve yapıtlarıyla daha çok yaşayacak o. Hiç kimse, hiçbir filozof ve yazar onun kadar radikal değerleri sorgulayamadı, cinselliği, dini ve tabuları ortaya koyamadı. Kimse onun yakınına bile yaklaşamadı, hâlâ da öyledir.
“Erdemi tanımak için önce ahlâksızlıktan haberdar olmalıyız.” (Marquis de Sade: En Çok Kendine Yabancıdır İnsan, Aforizmalar, Aylak Adam Yayınları, 1. Basım: Kasım 2015, sayfa 7)
Erol Anar
