20 yüzyıl modern sanatları ile ilgili şimdiye dek birçok kitap okudum. Fakat bu kitap, türkçe olarak yayınlanmış en iyilerinden birisi. Şu günlerde tekrar okuyorum.Kitap, tarihsel olarak akademik sanat ile avangard sanatın çatışmalarını da ele almış. Ve bu çatışmadaki dönüm noktalarını vurgulamış.
Kitabın kapaǧında yer alan kutu da, ünlü İtalyan sanatçı Piero Manzoni’ye ait “Sanatçı Dışkısı”, 1961, karışık malzeme ile üretilmiş yapıt.
Bu yapıt, 1961’de 90 adet üretilmiş, her kutu 30 gramlık dışkıdan oluşuyor ve dışkının gramı dönemin altın kuruna göre fiyatlandırılarak satışa sunulmuştur.
Ayrica yine Courbet ile ilgili bölümde, büyük sanatçı şöyle dedi kendisi hakkında: “Elli yaşındayım ve her zaman özgür yaşamak istedim. Hayatımı özgürlük içinde tamamlamama izin verin. Ölürken hakkımda ‘Hiçbir okula, kiliseye, enstitüye, akademiye ait değildi. Özgürlük rejimi haricinde hiçbir rejime ait olmadı.’ denmesine izin verin.”
“Bu resimde kendi atölyesini gerçek yaşamın bir tür sahnesine dönüştüren Gustave Courbet, sağ tarafta sanat ve edebiyat çevresinden tanıdığı Baudelaire, Champfleury, Proudhon gibi dostlarına, sol tarafta 19. yüzyıl Paris’inde toplumsal yaşamın her katmanından kişilere yer vermiştir. 1855 yılının Dünya Fuarı’na kabul edilmeyen resim, Courbet’nin fuarı protesto etmek için açtığı bağımsız ‘Gerçekçilik Pavyonu’nda sergilendiğinde olumsuz eleştirilerin hedefi olmuştur. l 920’1erde Louvre Müzesi’nin satın aldığı “Sanatçının Atölyesi: Gerçek Bir Alegori”, bugün Orsay Müzesi’nde bulunmaktadır.” (Kitaptan)
Ahu Antmen: “Sanatçılardan Yazılar ve Açıklamalarla 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar”, Sel Yayıncılık, Birinci Basım: 2008, İstanbul.
Diǧer kitap, Andrew Heywood’un “Siyasi İdeolojiler” başlıklı kitabı. Yazarın yorumlarından çok, nesnel olarak bilgilendirmeyi amaçlayan ansiklopedik bir çalışma. Zaten kitabın yazarı da bir akademisyen ve ders kitabi niteliǧinde kaleme almış yapıtını. Genel bilgilendirme açısından iyi, ama detaylı okuma anlamında yetersiz. Eleştirel okunduǧunda ise yararlı bir kitap.
Yazar önsözde şöyle diyor: “İşte bu üçüncü baskı, yukarıda ana hatlarıyla yer verdiğimiz meydan okumalara karşı ana ideolojik geleneklerin ve bizzat ideolojinin nasıl uyarlanmış olduklarını dikkate almaya teşebbüs etmektedir Kitap, yeni gelişmeleri ve bu konudaki yeni yazıları bünyesine almak üzere güncelleştirilmiştir Özellikle Birinci ve On Birinci Bölümler değişen dünya düzeni, küreselleşme, postmodernite, postmodernizm ve küresel terörizm gibi konulan dikkate almak için yeniden gözden geçirilmiştir Bu meseleler, yeri geldikçe, post-liberalizm, post-Marksizm, post-feminizm gibi “post-izmlerin” ortaya çıkışına da değinen, birer birer ideolojilerin yer aldığı bölümlerde de tartışılmıştır.”
Andrew Heywood: “Siyasi İdeolojiler”, Adres Yayınları, 5. Baskı, Eylül 2013, Ankara.
Üçüncü kitap,Teksas Üniversitesi öǧretim üyesi olan akademisyen Gene Mittler’in “Art in Focus” adlı kitabı. Bu da akademik bir bakış açısıyla kronolojik olarak sanat tarihinin özet bir tarihsel gelişimini aktarıyor. Tam bir Amerikan pratikliǧiyle kaleme alınmış ve basitleştirilmiş bir sanat tarihine genel hatlarıyla deǧinirken, ayrıca sanatı eleştirel deǧerlendirme ve analiz etme formları da öǧretiliyor. Her bölüm sonunda ise bazı sorular sorularak okurun ilgisi ve öǧrenme kapasitesi canlı tutuluyor. Ayrıca sanat ürünü yaratımı ve anlama yöntemleri de yazar tarafından dile getiriliyor. Sanatın ne olduǧu, ona niçin ihtiyaç duyulduǧu sanatın çeşitli formları da belirtiliyor.
Gene A. Miller: “Art in Focus”, Glencoe/McGraw-Hill,USA.
Erol Anar
