Mill, zamanının ilerisinde bir düşünürdür. Mill’in diğerlerinden farkı, düşünce ve ifade özgürlüğü kavramını ele alırken, onu yalnızca çoğunluğun tercihleri açısından değil, azınlığın, hatta tek bir kişinin hakları açısından da yorumlamasıdır. Yani mümkün olan düşünce özgürlüğünün ucuna kadar gitmeye çalışır. Tabii ki bu noktada, eşitlik kavramıyla ele alınmadığı zaman özgürlük kavramının içinin boşalabileceğini söyleyebiliriz bir eleştiri olarak. Ancak bu bile Mill’in düşüncelerinin önemini azaltmaz. Bugün özellikle Avrupa türü burjuva demokrasilerinin sınırlı da olsa “bireysel düşünce ifade özgürlüğü” kavramının temelinde Mill gibi düşünürlerin önemi büyüktür.
Tag: Özgürlük
Kırbaç
O küçümsediğin, aşağı gördüğün ve zaman zaman önüne kemik attığın köpekten farkın yok senin. Çünkü köpeği de köleleştiren sendin, kendini de. Köpeğin boynuna tasma taktın, ama sanki kendi boynunda tasma yokmuş gibi sırıtıyorsun. Oysa köpeğin boynuna taktığın tasmadan tek farkı, senin boynundaki tasmanın görünmez oluşu. Senin önüne de kemik atıyorlar ve sevinçle görünmeyen kuyruğunu sallıyorsun. Köpek senden çok daha temiz ve masum. Çünkü kırbaç senin elinde. Köpeğin elinde değil, o masum.
Her Aidiyetimiz Benliğimiz Üzerindeki Bir Prangadır
Sağdan sola, ulusalcıdan dinciye herkes bireyin özgün ruhunu yok etmiş ve tek bir şey istemiş o da itaat. Bu kolaylarına geliyor. Sıradan insanlar istiyorlar itaat edecek, sorun bu.
Bireyin Özgür Olmadığı Bir Toplum Köledir
Özgürlük isteyenler her zaman bütün rejimlerin yok etmek istediği, sallandırmak istediği insanlar değiller mi? O zaman bir rejimin diğerinden ne farkı var ki? Bir takım
Gerçeğin ve Hakikatin Yolunda
Peki herkes farklı düşünürse nerede ve nasıl birleşebiliriz? Bence birleşebileceğimiz tek nokta özgürlük noktasıdır. Herkes bir diğerinin özgürlüğüne saygı gösterdiğinde, aslında kendi özgürlüğünü de garanti etmiş olur. Eşitlik içeren özgürlüktür bizi biraraya getirebilecek tek şey. Çünkü o dayatmaz, köleleştirmez ve ileriye götürür.
Bireyleri Aynı Şeyleri Düşünmeye Zorlamak Onları Köleleştirmektir
Şöyle bir düşünelim, yüzde yüz aynı düşünen iki bireyi ele alalım – böyle bir şey mümkün değildir aslında. Bunların ideolojileri, tuttukları parti, futbol takımı aynı olsun. Hatta zevkleri de aynı olsun. Yine de bunları ayıran birçok şey olabilir. İkizlerde de aynı şekilde. Her birey benzersizdir, içsel anlamda tektir, eşsizdir o.
Özgürlüğün Çağrısı
Özgürlük altından değerli, elmastan daha parlaktır. O yalnız kendisini değil, çevresini de aydınlatır ona sahip olan canlıda. Jack London’ın “Vahşetin Çağrısı” adlı kitabında evcilleştirilmiş; ama
“Ters” Olmak Üzerine
Doğduğum mahallenin arkasındaki ırmağın adı bile “Tersakan” idi. Kurallara, hiyerarşiye, yasalara, otoritelere uymamaya çalıştım elimden geldiğince hep. Bu yüzden birçok kez de yargılandım. Bu terslikten dolayı bir partiye, siyasal örgüte de girmedim. Çünkü disiplin ve emir altına girmek bana uymuyordu.
Özgürlüğünün Bir Kısmını Verirsen, Onu Tümden Yitirirsin
İnsan yapayalnızlığında tıpkı bir ordu gibi çoğalabilir ve bundan aldığı güçle topluma, sisteme her şeye karşı ayakta durabilecek güce erişebilir.
Eğer insan kendi gerçeğini, hakikatini arıyorsa bunun verdiği güçle ayakta durmayı başarıyor ve yalnız yürümekten mutsuz da olmuyor. Aksine bundan mutluluk duyuyor. Ben de yalnız yürümekten mutluyum.
Düşünce Özgürlüğünün Olmadığı Bir Toplum Hapsedilmiş Toplumdur
Ütopik değil aksine, en gerçekçi ve henüz denenmemiş özgür toplum biçimidir bu. Insanın insan, insanın doğa ve hayvanlar üzerindeki her türden iktidarını (geçici de olsa),
