“Ben” olmadan, “biz” olmaz. Ben yoksa bir toplulukta, artık oradaki toplam ötekileştirilmiş, kendi benliğine yabancılaştırılmıştır. Artık bu kalabalık “onlar” olarak nitelenebilir. “Biz” diyebilmek için, “biz”i oluşturan tek tek ben’lerin kendi özgünlüklerini korumaları ve birbirine benzetilmemeleri gerekir. Yoksa oradaki kitle, toplum ötekileştirilmiş onlar’ın toplamıdır. Bu noktada Foucault’nun dediği gibi “Bir yerde herkes birbirine benziyorsa orada kimse yok demektir.” gerçeğine yaklaşırız. Bir toplulukta ‘ben yoksa, o topluluğun bir ruhu ve özgünlüğü yoktur, o topluluk kuru kalabalıktan ibarettir. İradesi ve özgünlüğü elinden alınmıştır. İşte bu noktada oradaki insanların yerine odun koysanız hiçbir fark olmayacaktır. Foucault, bence “orada kimse yoktur,” derken tam da bunu kast ediyordu. Özgür bireyin olmadığı ve bireylerin gönüllü olarak bulunmadığı hiçbir topluluk, “biz” değildir ve ötekileştirilmiş yok edilmiş ben’lerin mezarlığından başka bir şey değildir.
Erol Anar
Kaynak: https://tr.wikiquote.org/wiki/Erol_Anar
