Aslında kahramanları dayatan iktidar ağ ve mekanizmalarıdır. Çünkü kahramanlar hep bir şekilde iktidarı ve totaliterliği simgelerler.
Yıllar önce Gündüz Vassaf’ın “Cehenneme Övgü” başlıklı kitabını okuduğumda etkilenmiştim. Tam benim düşüncelerimi yansıtıyordu. Hep düşündüğüm şeyleri dile getiriyordu. Tersinden eleştirel bir yaklaşım dogmalara, topluma, her türlü muhalefete, totalitarizme ve sisteme.
https://www.amazon.com/Cehenneme-Ovgu-Gunduz-Vassaf/dp/9754707065
Gündelik hayatta totalitarizmi sorgulayan bu kitap, yazarına bazılarınca “şeytanın avukatı” lakabının yakıştırılmasına da neden olmuş. Bu kitap kendi türünde bir külttür Türkiye’de. Totalitarizm sadece sisteme, devlete, egemenlere mahsus değil. Elbette onlar şu ya da bu şekilde totalitarizm ile hükmediyorlar. Ama o iktidar ağ ve mekanizmalarıyla en küçük ikili ilişkilere kadar sızmıştır. Hatta sizi özgürleştireceğini söyleyen insanlar da bir çeşit totaliterdir. İnsan kendisinden başka hiç kimseyi özgürleştiremez. Ağızlarından özgürlük, barış, demokrasi sözlerini düşürmeyenlerin davranışlarına bakınız, onların da gerçekte ne kadar totaliter olduklarını göreceksiniz. İşte Vassaf’ın bize göstermek istediği tam da bu.
“Cehenneme Övgü”de şöyle der o:
“Bize kahraman olarak sunulanları temsil eden tüm imgeler totaliterdir.
Kendimizi olduğumuz gibi kabul edinceye dek bizi tutsak edecek kahramanlar.
Süpermenler ve tanrılar yaratmaya devam edeceğiz. Özgür toplumda kahramanlara
yer yoktur. Özgür insanın kahramanları olmaz.” (Gündüz Vassaf: Cehenneme Övgü,
İletişim Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, pdf, sayfa 32.)
Aslında kahramanları dayatan iktidar ağ ve mekanizmalarıdır. Çünkü kahramanlar hep bir şekilde iktidarı ve totaliterliği simgelerler.
Vassaf, kitabında çeşitli başlıklar altındaki kısa denemelerinden bir bütün oluşturmuş. Bu denemelerde filozofların sözlerinden de yararlanarak, kendisine yeni pencereler açmış. Eğer hâlâ okumadıysanız bu kitabı sevebilirsiniz. En azından okumaya değer, sevmeseniz de diye düşünüyorum.
Bitirirken yine Vassaf’ın bir sözü kitaptan:
“Bertolt Brecht, bir şiirinde, Teb kentini ve piramitleri kralların değil işçilerin kurduğunu vurgular. Ne var ki, Hiroşima ve Dresden’i imha eden bombaları kimin yaptığını sormak aklımıza gelmez.” (Vassaf, age, sayfa 136.)
Erol Anar
13 Mart 2020
Paraná
09.30
