Edebiyat, Sanat, Felsefe, Ideoloji ve Hayata Dair
Gece Notları: İnsan her şeyi ancak kendini de tanımaya başladığında tanır
Sesli Düşünceler (II)
Yalnız Kuş
Büyük “S” ile yazılan Sanata Dair Birkaç Not
Çifte Standartsız Düşünceler
Yirmi Dört Saat Yağmurları
Hakikatlere Dair Notlar
Rusya’nın Ukrayna İşgali ve Savaş Üzerine Düşünceler
Savaşlar, İşgaller ve Çifte Standartlarımız Üzerine
Fener
Bir gün arkadaşım Erdem Balcı ile İstanbul TÜYAP Kitap Fuarı’na gitmiştik. Sabah erkenden fuar alanının girişinde dolaşırken şair Yılmaz Odabaşı’na rastladık. Erdem kendisini tanıyordu, ben ise şahsen tanımıyordum. Erdem bizi tanıştırdı. Bir süre dolaştık, çay içtik ve sohbet ettik.
Düşler, düş olarak kaldıkça, bir süre sonra bizi yaralayan bumeranglara dönüşüyorlar. Bumerangı, yani düşümüzü gelecekte gerçekleştirmek üzere ileriye doğru fırlatıyoruz, fakat genellikle o yolda adımlar atmadığımız için, o bumerang dönüp yüzümüzde patlıyor.
Zaten kravat takmayı sevmezdim. Ama o kravatı görünmez bir biçimde hâla boynumda taşıyorum: İnsanların ne kadar küçük şeylere tenezzül edebilecekleri dersiyle birlikte. Ve hayatım boyunca böyle küçük şeylere tenezzül etmemiş olmanın kıvancıyla.
Zaman zaman okurlarımdan mesajlar alırım, kendilerine kitap tavsiye etmemi ve de beni etkileyen kitapları öğrenmeyi isterler. Bazı okurlarımın beğendiğim, sevdiğim kitapları öğrenmeyi isteyecek kadar bana önem verdiklerini görmekten mutlu olurum. Bu yüzden böyle sorularla sık sık karşılaşınca, böyle bir yazı kaleme almaya karar verdim. Tabi bu yazı, sevdiğim ve beni etkileyen kitaplar konusunda çok yeterli olamayacak. Çünkü o kadar çok yazar ve filozof var ki sevdiğim, böyle bir yazıda hepsinden söz etmem mümkün değil.
Foucault’nun bir kitabında okumuştum. Gazeteci ona sürekli, “Siz 1966 yılında şunu demiştiniz, yazmıştınız. Oysa şimdi farklı şeyler söylüyorsunuz. Bu bir çelişki değil mi?” Foucault da şuna benzer bir yanıt veriyordu: “Bana sürekli geçmişte yazdıklarımı söylemeyin. Onlar geçmişte kaldı. Şimdi bunları söylüyorum.”
Bazı yazarları kişi olarak tanıdığımızda çoğunlukla hayal kırıklığına uğrarız. Çünkü hayatın içindeki yazar, yazdıkları gibi mükemmel ve kusursuz değildir. Herkes gibi eksikleri, yanlışları, hataları olan bir kişiliktir. Ve yazdıklarıyla çelişir bir oranda. Bütün yazarlar yazdıklarıyla çelişirler. Yüzde yüz uyum sağlayan hiçbir yazar olamaz yazdıklarıyla.
Oysa ben cebimde cevapların sınırlılığı ve ağırlığıyla değil, soruların verdiği sonsuz hafiflikle gezmek istiyorum artık. Soruları çıkarıp, hiç kolaycı çözümlere yönelmeden, tıpkı bir koyunu çengele asar gibi, onları odamın tavanına asmak ve günlerce etraflarında yürümek istiyorum.
İşte böyle dostum, her gün içimdeki sonsuz kapılardan birisinin anahtarını ele geçirirsem mutlu oluyorum. Bence sözü edilen büyülü mutluluk araştırması bu. Her anahtar beni daha mutlu ediyor.
Bir tuğla aslında yapıdaki kendi yerini almadığında aslında hiçbir şeydir. O, hiçbir işe yaramayan yalnızca yer işgal eden işlevsiz bir nesnedir. O ancak, bir yapının kendine düşen yükünü taşıdığında anlamını bulmuştur. İşte bir insan da hayatın içinde kendi rolünü oynamadığında hiçbir şeydir. O insanda tıpkı bir kenara atılmış bir tuğla parçası gibi işlevsizdir. Hayatı değiştirmekten ve dönüştürmekten yoksundur, edilgendir.
Lao Tzu, öyküsünü şu nasihat ile tamamlarmış, etrafına anlattığında, “Acele karar vermeyin. O zaman sizin de herkesten farkınız kalmaz. Hayatın küçük bir parçasına bakıp tamamı hakkında karar vermekten kaçının. Karar aklın durması halidir. Karar verdiniz mi, akıl düşünmeyi, dolayısı ile gelişmeyi durdurur. Buna rağmen akıl insani daima karara zorlar. Çünkü gelişme halinde olmak tehlikelidir ve insanı huzursuz yapar. Oysa gezi asla sona ermez. Bir yol biterken yenisi başlar. Bir kapı kapanırken başkası açılır. Bir hedefe ulaşırsınız ve daha yüksek bir hedefin hemen oracıkta olduğunu görürsünüz.
Zapatistalar son yıllarda insan hakları, kültür ve politik yönde çalışmalara da ağırlık veriyorlar. Örneğin bu etkinliklerden birisi “Barış, adalet ve onur için yaşayan sesler.” Müzik konserlerinden sanatsal sergilere kadar birçok etkinlik yapılıyor. 2011 yılında, Şair Javier Sicila’nın başlattığı barış yürüyüşüne destek verdiler ve 20 bin Zapatista yürüdü.
Zapatistalar hâlâ bir güç, Chiapas eyaletinde mücadele yürütüyorlar. Gerillalar, son olarak 2007 yılında Chiapas eyaletindeki bir hapishaneye saldırdılar. Adaletsizlik, sömürü,neoliberalizm ve baskı olduğu sürece EZLN’ler ve halk hareketleri de olacaktır.
Özellikle Brezilya’da topraksız köylüler hareketi, aileleriyle birlikte milyonlarca kişiden oluşuyor.
Bundan beş-altı yıl önce Brezilya’da yaşadığım kente biraz uzakta kalan bir çiftliği ziyaret etmiştim. Topraksız Köylüler Hareketi (MST) üyelerinin bazılarını tanıyan Brezilyalı bir sosyolog arkadaşımın aracılığıyla oraya gitmiştim. Bu bir komün çiftliği idi ve Topraksız Köylüler Hareketine (MST) aitti. Çiftliği topraksız köylüler işgal etmiş, daha sonra da üyeler arasında kamulaştırmışlardı.
